Volgens hoogleraar Jeff Jarvis werken we steeds efficiënter waardoor er meer en meer banen verdwijnen. Maar technologische innovatie leidt altijd tot nieuwe werkgelegenheid, stelt Geert-Jan Bogaerts.
Volgens de Amerikaanse hoogleraar journalistiek en nieuwe media Jeff Jarvis is het een illusie om te denken dat we ooit een herstel van de werkgelegenheid zullen zien. Mocht er weer economische groei komen, dan zal die in ieder geval niet gepaard gaan met een evenredige toename van het aantal banen. En dat hebben we aan onszelf te danken.
---
Ik denk dat de Amerikaanse hoogleraar journalistiek en nieuwe media Jeff Jarvis gelijk heeft.
Dit in tegenstelling tot wat Geert-Jan Bogaerts probeert te verdedigen.
Waar Bogaerts m.i. aan voorbij gaat is om de nieuwe werkgelegenheid op haar juiste waarde te schatten.
De meeste van die nieuwe banen worden gerealiseerd in de zgn. dienstverlenende sector, en die kosten geld.
Natuurlijk kunnen ingekochte diensten wel een meerwaarde opleveren, maar die moet dan duidelijk hoger zijn dan de kosten.
De gemiddelde Nederlandse boer weet er alles van. Waar vroeger veel personeel op het land nodig was is nu nauwelijks nog iemand te vinden.
Om terug te komen op ICT: de hard- en software ontwikkeling staat feitelijk nog in de kinderschoenen. Als over pakweg 10 jaar de ontwikkelingsnelheid in de ICT zal afnemen neemt ook daar de omvang van de werkgelegenheid af.
Jarvis' centrale stelling: dankzij technologie worden wij, en onze economie, steeds efficiënter, zonder dat de economie op zich in omvang toeneemt. Om die stelling te illustreren stelt hij een aantal sectoren ten voorbeeld. Binnen de media bijvoorbeeld zijn de afgelopen jaren wereldwijd duizenden banen verloren gegaan. Toch zijn we dankzij technologie, met name het internet, sneller en beter op de hoogte van het nieuws dan ooit te voren. Dat mag je een forse verbetering van de efficiëntie noemen: met minder mensen, tegen lagere kosten, een beter product afleveren.
Of neem de detailhandel. Winkelstraten raken leeg, en steeds meer winkeliers hebben moeite het hoofd boven water te houden. Logisch ook, want veel producten waarvoor we vroeger nog naar de binnenstad togen, zijn nu online te verkrijgen. Online winkels hebben minder kosten voor opslag, voor administratie, voor personeel, voor huisvesting en allerlei andere vaste posten waar de winkels van steen en glas wel last van hebben; zij kunnen hun producten tegen veel lagere prijzen verkopen. Meer efficiëntie, minder personeel.
Toch klopt de redenering niet volgens Bogaerts. Hij komt met een nul-argument:
'zoals elke econoom met een beetje historisch besef zal beamen. De geschiedenis van de economie is namelijk ook de geschiedenis van de technologische innovatie. Technische verbeteringen leiden historisch gezien altijd tot verhoging van de gemiddelde productiviteit in de economie als geheel'.
Historisch was dat misschien zo, maar Jarvis had het niet over het verleden maar over de toekomst.
Wat Bogaerts doet is hetzelfde als wat de VN doet over de groei van de wereldbevolking: gewoon de groeilijn uit het verleden doordtrekken naar de toekomst. Daarbij voorbijgaand aan belangrijke parameters zoals de beschikbaarheid van voldoende voedsel voor iedereen.
De VN gaat uit van 10 miljard bewoners in 2100, de Club van Rome denkt eerder aan 2 miljard.