'Ruimtevaart is een verzekeringspolis voor uw verre nageslacht'
Voor nog geen 6 euro per Nederlander per jaar investeren we in het overleven van onze soort. Ruimtevaart is niet duur, maar juist een koopje. Zeker voor inwoners van een land die toch al gewend zijn zich voor van alles te verzekeren, vindt columnist Arjan Dasselaar.
Ruimtevaart gaat niet om mooie, ontroerende plaatjes schieten van de aarde
Bezuinig op cultuur en er worden heuse protestmarsen georganiseerd. Maak het kleine beetje geld dat we als land uitgeven aan ruimtevaart nog kleiner en er is geen spandoek te zien.
Ruimtevaart wordt in Nederland vaak als luxe gezien, cultuur als noodzaak. Alleen het laatste is waar. Maar hoewel de overheidsbijdragen aan de cultuursector vele, vele malen groter zijn dan die aan de ruimtevaart, zijn het medewerkers van ruimtevaartbedrijven die op verjaardagen moeten uitleggen hoe ze het gore lef hebben in een branche te werken die 'dure vuurpijlen' afschiet.
Dat is op tal van manieren oneerlijk. De uitgaven aan ruimtevaart zijn gering. Dit jaar gaat er 93,6 miljoen naar de ruimtevaart. Omgerekend zegge 5 euro en 58 cent per inwoner.
Dan reken ik nog niet mee dat veel van dat geld terugkomt. Niet alleen via orders voor de lucht- en ruimtevaartindustrie, maar ook omdat Nederland ESTEC huisvest, een groot ruimtevaartcentrum in Noordwijk. Daar werken tal van Europeanen die hier in Nederland hun geld uitgeven. (Tip: ga zondag kijken.)
Netto levert ruimtevaart Nederland volgens sommige berekeningen zelfs geld op. Daarom is het waanzin dat de overheid overweegt nog eens 30 miljoen te korten op de ruimtevaart. Maar niet alleen om economische redenen of omdat door zo'n bezuiniging mogelijk kostbare lucht- en ruimtevaartkennis verloren gaat. Er is een veel belangrijker reden.
Zoals astronaut John Young zei, vrij vertaald: ruimtevaart gaat niet om mooie, ontroerende plaatjes schieten van de aarde. Of om stoer te doen wie de grootste raket heeft. Ruimtevaart gaat over het op de lange termijn overleven van de mensheid.
Mocht u nu denken dat Young wel een sentimentele Amerikaan zal zijn, dan moet ik u teleurstellen. Koelere kikkers dan Young bestaan niet.
Klinkt dramatisch? Is het niet. Vroeg of laat gaat onze planeet eraan. Als we onszelf niet opblazen, dan zorgt het universum er wel voor dat het leven op aarde onmogelijk wordt. Ooit gaat onze zon dood (om te exploderen is hij overigens te licht). Maar lang daarvoor al kan een grote asteroïde of een zogeheten gammaflits het aardse leven beëindigen met een gewelddadigheid waar geen arsenaal aan kernbommen tegenop kan.
De enige bescherming daartegen is menselijk leven te laten uitzwermen naar andere werelden. Dat nu is extreem moeilijk. Het koloniseren van Mars, dat in astronomische termen naast de deur ligt, zal al een enorme, multigenerationele klus worden.
Hoe de menselijke soort zich moet verspreiden naar andere sterren, die veel verder weg liggen, is nog een open vraag. Ideeën genoeg, maar de antwoorden zijn schaars.
Al 52 jaar luisteren we met radiotelescopen naar de sterren. Weliswaar zijn er soms onverklaarbare signalen ontvangen, maar er is vooralsnog geen hard bewijs of zelfs maar een overtuigende aanwijzing dat er elders intelligent leven is.
Hoewel er meer slimme dieren op deze planeet rondlopen, zijn we dus voor zover we weten het enige leven dat wetenschap kan bedrijven en rationeel kan nadenken over wat het universum is en waar het eventueel toe dient. Dat geeft ons de verantwoordelijkheid niet uit te sterven.
Vindt u dat te megalomaan gedacht, zie ruimtevaart dan als verzekeringspolis voor uw verre nageslacht. Nederlanders geven toch al zo'n vierduizend euro per jaar uit aan het afdekken van soms aanmerkelijk krankzinniger risico's. Dan kan dit er ook nog wel bij.
Net als bij een 'echte' verzekeringspolis is er geen garantie dat u hem ooit nodig zult hebben. Of dat de 'verzekeraar' zijn verplichtingen kan nakomen. Maar ach. Wie een Zilvervlootrekening opent voor zijn 1-jarige kleinkind, weet in deze crisistijden ook niet of de betreffende bank in 2029 nog bestaat.
Bovenstaande tekst komt uit de Volkskrant, en is geschreven door Arjan Dasselaar, columnist voor Volkskrant.nl en (passief) lid van de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart.
---
Het is natuurlijk een tekst die voortkomt uit het agendapunt 'fondsenverwerving' van de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart, niet vreemd in deze tijd van formatiebesprekingen in Den Haag.
Maar afgezien van dat, met veel van het gestelde kan ik het eens zijn.
Inderdaad is die 93 miljoen niet echt veel, we geven wel veel grotere bedragen uit aan zaken die op zijn minst net zo discutabel zijn.
Denk in dit verband bijvoorbeeld eens aan de vele miljarden die het openbaarvervoer opslokt.
De provincies gaven in 2011 gemiddeld 57 euro per inwoner uit in die sector.
Bezuinigen op ruimtevaart doet wel het onderzoekspotentieel geweld aan, maar levert begrotingstechnisch gezien nauwelijks wat op.