AMSTERDAM - ‘Medisch Contact’, het vakblad voor de Nederlandse artsenij luidde deze week de noodklok. In toenemende mate brengen Nederlandse moslims hun vrouwen in levensbedreigende situaties door vrouwelijke specialisten te eisen bij een ziekenhuisopname.
Het verschijnsel ergert de medische stand. Het is een probleem dat zich alleen voordoet in het Westen, omdat daar volop vrouwelijke artsen zijn. Dat is wel anders in islamitische landen in het Midden-Oosten, Azië en Afrika. Daar zijn vrouwelijke artsen meestal met een lichtje te zoeken.
Volgens de islam mogen vrouwen alleen door vrouwelijke artsen worden behandeld. Alleen in situaties van leven en dood kan van die regel worden afgeweken. In belangrijke delen van de islamitische wereld, bij gebrek aan een arts van de juiste sekse, bepaalt de niet medisch geschoolde echtgenoot of vader dat.
Er is een rangorde: is er een noodgeval dan moet allereerst om een vrouwelijke moslimarts worden gevraagd. Is die er niet, en in de islamitische landen is dat meestal zo, dan mag het ook een mannelijke moslimdokter zijn. Pas als geloofsgenoten er niet zijn mag om een vrouwelijke niet-moslim arts worden gevraagd en in het uiterste geval om een mannelijke niet-moslim specialist.
In de meeste islamitische landen speelt het probleem amper. Het merendeel van de vaders staat het hun dochters niet toe arts of verpleegkundige te worden, want dan zouden die wel eens een man moeten onderzoeken. De sjariah heeft dat liever niet.
Aan vrouwelijke artsen en verpleegkundigen is in de islamitische wereld dan ook een chronisch tekort. De praktijk in zeer conservatieve landen is veelal simpel: is er geen vrouwelijke arts dan geen medische zorg voor vrouwen, behalve als de vrouw dreigt te sterven.
Men is echter vooral in het Arabische deel van de moslimwereld praktisch. Als er geen vrouwelijke dokter is dan mag een man de vrouw behandelen. Die mannen hebben weliswaar niet de juiste sekse maar het zijn wel moslims. In landen als Jordanië en Marokko, waar gesleuteld wordt aan de positie van de vrouw, groeit het aantal vrouwelijke artsen overigens wel.
---
Op wat langere termijn zijn dit soort zaken de splijtzwam in de islamitische wereld. Een hoger opleidingsniveau heeft in Europa tot secularisatie geleidt. Volgens mij is er geen reden om aan te nemen dat zoiets in het midden-oosten niet zal gebeuren.
Kennelijk zijn Jordanië en Marokko daarom de eerste van die landen die zich wat beter met de westerse landen kunnen meten.
Jordanië, omdat het een arm land is en in economische zin beter af is met een goede relatie met Israel, en Marokko ook om economische reden, maar dan in relatie tot Europa.