DEN HAAG - Opnieuw ligt het ministerie van Verkeer en Waterstaat onder vuur. De Algemene Rekenkamer oefent woensdag zware kritiek uit op de regierol van het ministerie bij de slepende problemen rond de snelle treinverbinding naar Brussel en Parijs, de HSL-Zuid.
Volgens de Rekenkamer, in de arm genomen door de Tweede Kamer, liggen veel problemen aan het departement. De HSL-Zuid is aanbesteed door een ingewikkeld stelsel van contracten. In combinatie met een gebrek aan integrale aansturing, heeft dit het 'adequaat' managen van risico's en tegenvallers bij de aanleg en de exploitatie bemoeilijkt, schrijft de Rekenkamer.
Onzekerheid over de exploitatie is troef. „Zo zijn de treinen waarschijnlijk niet tijdig beschikbaar en bestaan zorgen over de punctualiteit (op tijd rijden) van het vervoer.” Er moet verder rekening gehouden worden met (veel) lagere reizigersaantallen dan de exploitant HSA veronderstelde bij het sluiten van het contract. „Mede daardoor zal HSA mogelijk een verliesgevende onderneming zijn.” Daardoor is onzeker of HSA (90 procent NS, 10 procent KLM) het vervoer op langere termijn kan blijven doen.
---
Terecht, vindt ik, dat de Rekenkamer de 'schuld' voor te laat en te duur opleveren voor een groot deel bij het departement legt.
Ze bemoeiden zich uit en te na met het project, terwijl ze er onvoldoende kennis voor in huis hadden en de mores van de aannemerswereld hen vreemd was.
De exploitatie: dat wordt een ramp, niet meer en niet minder. Natuurlijk zullen er gaande de rit wel maatregelen getroffen (moeten) worden om het leed te verzachten.
M.i. is de grootste fout geweest om de HSL-zuid zo te fixeren op Schiphol. Uit de spoorgeschiedenis tot nu toe weten we dat pasagiervervoer over het spoor geen winstkansen biedt.
Om de verliezen, en dus noodzakelijke Rijksbijdrage, zoveel mogelijk te beperken had er een trace gekozen moeten worden die het beste exploitabel is. En die houdt m.i. niet op bij Schiphol. Het doel van deze hsl had moeten zijn het verbinden van de grote havensteden in west europa. Schiphol als vliegveld had beter af geweest met een eigen lijntje naar het dichtstbij zijn hsl station. Met zo'n trace was ook de rest van Nederland beter binnen het bereik van de hsl geweest.
Helaas, ambtenaren krijgen een opdracht en gaan die uitvoeren, ook al hebben ze maar acht vingers.