Niet sneeuw en ijs, maar mismanagement en organisatorisch broddelwerk bij NS en ProRail zijn er de oorzaak van dat het spoor bij winterse omstandigheden in een mum van tijd vastloopt. Als Nederland sneeuwbestendige spoorwegen wil, moeten ProRail en NS weer worden samengevoegd tot één bedrijf.
Dit zeggen ingewijden bij NS en ProRail. NS rijdt al een week met een uitgedunde dienstregeling, nadat het treinverkeer op vrijdag 3 februari tijdens een sneeuwbui tot stilstand was gekomen. NS en ProRail willen de aangepaste dienstregeling handhaven zolang de vorst in de lucht zit. De spoorbedrijven vrezen dat het treinverkeer anders opnieuw stilvalt.
De officiële versie is dat de huidige problemen worden veroorzaakt door brokken ijs die van de treinen in de wissels vallen. Een NS-manager noemt deze lezing onzin. 'Hoeveel ijsblokken denkt u echt dat er precies tussen de wissels zijn gevallen?'
De rigide scheiding tussen spoorbeheerder ProRail en vervoersbedrijf NS maakt het onmogelijk om adequaat op winterse omstandigheden te reageren. Dat is de werkelijke reden van de problemen op het Nederlandse spoor, zeggen medewerkers van NS en ProRail.
Machinisten losten problemen met vastgevroren wissels vóór de splitsing vaak zelf ter plekke op. Het is NS-personeel nu niet meer toegestaan aan de rails van ProRail te zitten. Bij sneeuw stranden daarom onnodig veel treinen. In plaats van NS-personeel ter plaatse in te schakelen, treedt er nu een complex protocol in werking. Uiteindelijk gaat een monteur van een onderaannemer van ProRail de weg op, om soms uren later te arriveren.
Nederland heeft een van de drukste spoorwegnetten ter wereld. Juist daarom is snelle besluitvorming bij incidenten cruciaal om het treinverkeer op gang te houden. 'De huidige organisatiestructuur waarin managers van NS en ProRail eerst moeten vergaderen voordat een trein mag worden omgeleid, staat dit in de weg', zegt Roel Berghuis van FNV Spoor.
De problemen liggen politiek gevoelig. Minister Schultz zei vrijdag dat de directies van ProRail en NS geen bonus zouden mogen krijgen. Berghuis vindt dat niet genoeg. 'De enige echte oplossing voor het spoor is ProRail en NS weer samen te voegen tot één bedrijf.'
NS wil niet reageren op de kritiek. ProRail zegt het eigen personeel 'uiterst serieus' te nemen.
---
Een aantal dagen geleden (5 februari) schreef ik over dit onderwerp: 'Maar of ze ooit nog het licht gaan zien betwijfel ik...'
Kennelijk probeert nu iemand het licht aan te doen, er is in het bovenstaande artikel een vinger op een belangrijke zere plek gelegd.
In het oude NS kwamen de leidinggevenden hoofdzakelijk uit NS gelederen voort.
De directie van NS, en m.i. in mindere mate die van ProRail, bestaat nu uit mensen die financieel-economisch geschoold zijn. Zij hebben weinig tot geen invoelingsvermogen met het treinbedrijf in de praktijk.