Kerntransplantatie kan erfelijke ziekten voorgoed bedwingen
Bevrucht een eicel, haal de kern eruit en stop die in een andere cel: dit is het recept om mitochondriale ziekten uit te bannen. De truc is nu uitgehaald met mensencellen.
Als er een groep ernstige ziekten is waaraan één op de 250 pasgeborenen lijdt, en je hebt een manier gevonden om dat aantal tot nul te reduceren, is dat natuurlijk mooi. Een groep Britse onderzoekers presenteert in Nature zo’n manier (nieuws dat ze overigens al ruim twee jaar geleden op een conferentie bekend hadden gemaakt!). Maar het is geen ingreep die morgen overal ingevoerd zal worden.
Het probleem waarover Lyndsey Craven en een heleboel anderen zich hebben gebogen, heet ‘mitochondriale ziekten’. Daar zijn allerlei varianten van, soms dodelijk, soms nauwelijks opgemerkt. Pas na grootschalig DNA-onderzoek is daarom het getal van één op de 250 boven tafel gekomen. Eerder werd geschat dat één op de vijf- à tienduizend pasgeborenen zo’n aandoening heeft. Dat zijn de ernstiger gevallen.
Wie een mitochondriale ziekte onder de leden heeft, zit met een heel basaal probleem. Elk van de miljarden cellen in zijn lichaam heeft goedwerkende mitochondriën nodig voor zijn energievoorziening. Het zijn afstammelingen van bacteriën die binnenin de cellen leven, met een eigen setje DNA. Is er iets mis met dat DNA, dan zit het probleem dus overal in je lijf.
Kerntransplantatie kan ergens in de niet eens zo verre toekomst mogelijk wordt om vrouwen met een mitochondriale ziekte aan een gezond, eigen kind te helpen. Niet nodig bij één op de 250 bevruchtingen, maar wel bij een kleine minderheid met iets ernstig onder de leden.
Goed idee, of toch een beetje griezelig? Het tijdperk van genetische verbetering van mensen zou dan pas echt beginnen. Maar zo ver is het niet, wat krantenkoppenmakers ook beweren.
---
Nee, zover is het nog lang niet. Maar stapje voor stapje komt dat wel dichterbij.
Genen manipulatie ligt nog verder weg in de toekomst, maar kan erfelijke ziekten uiteindelijk voorgoed bedwingen.
Amper 50 jaar geleden wisten we van het bestaan van DNA nog niets af, hoe erfelijkheid werkte een raadsel.