De kredietcrisis heeft de financiële sector blijvend veranderd. Als de kruitdampen zijn opgetrokken, blijft er een landschap over dat aan het verleden doet denken: kleinschaliger, strakker gereguleerd en gespeend van risico's.
Door Rogier van Adrichem
at banken de gevolgen van de kredietcrisis nog jaren gaan voelen, is inmiddels wel duidelijk. Degenen die denken dat er daarna wel weer een tijd komt om ‘tot de orde van de dag’ over te gaan, kan ik wakker schudden. De impact is blijvend en de periode van lucratieve financiële hoogstandjes is voorbij.
Uitgangspunt
Alleen al het feit dat een groot aantal instellingen wereldwijd in handen van een overheid is gekomen, zorgt voor een ander uitgangspunt. Niet alleen klanten en aandeelhouders zijn dan bepalend voor de koers van de bank, maar ook de overheid en dus de belastingbetaler. Die vinden dat banken ook het maatschappelijk belang moeten dienen en niet alleen het belang van de aandeelhouder.
Het gevolg is dat bankieren simpeler, minder risicovol en transparanter wordt. Bij deze al ‘nouveau classic’ genoemde vorm van bankieren zullen de winsten lager uitvallen, maar omdat het risicoprofiel van deze businessmix ook lager is, zullen de risicogewogen rendementen niet zoveel dalen.
Banken behouden dan een groot deel van hun eigen identiteit en nemen meer verantwoordelijkheid om gewetensvol te handelen om zo hun kredietkwaliteit te waarborgen.
Verschuiving
Dit wetende doen banken er goed aan zich niet alleen maar bezig te houden met overleven op de korte termijn. Zij moeten nu strategische keuzes maken voor de toekomst. En die toekomst ligt voor een groot deel in het oosten. De verschuiving van de financiële macht die kant op raakt in een stroomversnelling.
De nieuwe patronen van de wereldwijde handel én investeringen die opkomen vanuit deze verschuiving, zullen heel anders zijn dan het oude model waarin de VS centraal stond. De kredietcrisis heeft de activa-zeepbel, die voortvloeit uit de imperfecties in de wereldwijde geldstromen met de Verenigde Staten als middelpunt, laten barsten.
Grondstoffen
Het gevolg is een multipolaire wereld, waarin westerse financiële centra gemakkelijk kunnen worden gepasseerd. Door de globalisatie volgen bedrijven hun klanten en daarom zullen banken hun klanten volgen langs nieuwe handelsroutes. Azië investeert in de bescherming van natuurlijke grondstoffen om die voor de eigen economieën te gebruiken. Banken zullen deze investeringen volgen.
---
Een prachtig verhaal, maar na de plas blijft toch alles zoals het was. Tenminste, er wordt daar wel naar gestreeft.
Ik zou niet weten hoe je een econoom van vandaag de dag kunt bewegen het groei denken te verlaten, en in plaats daarvan consolidatie als de beste strategie te beschouwen.
In de onder gegane culturen van weleer zullen ook wel mensen zoals Rogier van Adrichem hun kritiek op de gang van zaken geuit hebben, desondanks ging de zaak toch naar de bliksem. Niet één keer, maar talloze malen. Onze geschiedenis, zo ver als we daar in terug kunnen kijken, staat bol van het inelkaar storten van van culturen en dynastieën.
De enige reden waarom we deze keer de dans zouden kunnen ontspringen is de globalisering zoals die nog nooit eerder in de geschiedenis is geweest.