Landbouw moet belangrijke bijdrage leveren aan de armoedebestrijding
Meer dan 80 procent van de Nepalezen is afhankelijk van de landbouw, met name van de rijstproductie.
Zoals de klimaatcrisis gekoppeld wordt aan de energiecrisis, zo wordt de voedselcrisis gelinkt aan vraagstukken van vrede en veiligheid.
De vierde top van de VN-organisatie voor voedsel en landbouw (FAO) die vandaag in Rome begint, heeft een veel bredere agenda dan alleen bestrijden van ondervoeding bij 1 miljard mensen of het halen van de Millenniumdoelstelling: halvering van het aantal hongerenden in 2015.
Een illustratie van koppeling van voedsel aan de politieke agenda, is de opdracht die de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton heeft gekregen. Landbouw wordt niet langer alleen aan het ministerie van landbouw over gelaten, voedselveiligheid is een van de strategische projecten in Clintons buitenlands beleid. Ze heeft er zelfs een speerpunt van gemaakt. „Omvangrijke honger vormt een bedreiging voor de stabiliteit van overheden, samenlevingen en levert ook grensconflicten op”, meldde Clinton onlangs. „Voedselveiligheid gaat niet alleen over voeding, zij gaat over economische zekerheden, milieu, en zelfs nationale veiligheid.”
Deze opwaardering van de landbouwagenda is voor een belangrijk deel een reactie op jarenlange verwaarlozing van dit dossier in de overlegfora. De Wereldbank heeft vorig jaar al erkend jarenlang te weinig te hebben geďnvesteerd in voeding en voedselzekerheid. Ook in de begroting van de Nederlandse minister Koenders (ontwikkelingssamenwerking) is een prominentere plek ingeruimd voor de bijdrage die de landbouw kan leveren aan de armoedebestrijding. De directe aanleiding voor de top zijn echter de hoge voedselprijzen die aan de economische crisis vooraf zijn gegaan. In arme en zeer arme landen als Senegal en Haďti, maar ook in midden-inkomens landen als Mexico, zorgden zij voor onlusten. In het beleid van Clinton wordt eveneens een relatie gelegd tussen onlusten in Pakistan en Afghanistan en ontevredenheid over de voedselvoorziening.
Landen met weinig landbouwgrond zoals Saoedi-Arabië, of landen met een inefficiënte landbouw, zoals Zuid-Korea, trekken de wereld over op zoek naar gronden. In het laatste geval leidde dat tot de lease van landbouwgrond in Madagaskar door Daewoo Logistics. Dat had wel als gevolg dat de bevolking in opstand kwam.
Achter deze manoeuvre ging de gedachte schuil dat landen zelfvoorzienend moeten zijn en niet voor het voeden van de eigen bevolking afhankelijk raken van de wereldmarkt met zijn slingerende prijzen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ’s werelds grootste handelaar in landbouwproducten Cargill waarschuwt tegen het uitschakelen van de markt als remedie tegen voedselonzekerheid. Cargill vindt het onzin dat landen voor elk product zelfvoorzienend moeten zijn. Een open handelssysteem waarbij landen overschotten kunnen verkopen, vindt Cargill te prefereren boven een systeem waarbij ze buiten de eigen grenzen op zoek gaan naar landbouwgronden. De voedselzekerheid is volgens Cargill-topman Paul Conway het meest gebaat bij een akkoord in de zogeheten Doha-handelsronde. Deze poging tot liberalisering van de wereldhandel loopt al sinds 2001, begin december wordt gepoogd in Genčve het proces vlot te trekken.
---
Als ik het bovenstaande lees denk ik dat er voorlopig nog geen oplossing is. De gedachte van de met name westerse bedrijven is toch primair om winst te maken, en niet in de eerste plaats het wereld voedsel probleem oplossen.
En bij de VN vergadert het lekker, met een goed jaarsalaris en een nog betere onkosten vergoeding. Bovendien kom je nog eens ergens.