Het was vermoedelijk de meest politieke kersttoespraak van onze koningin in jaren, schrijft Bert Wagendorp. Groen of niet. Geen wonder dat Geert Wilders meteen hysterisch begon te twitteren.
Duurzaamheid is allang geen GroenLinks-stokpaardje meer. Het is vermoedelijk het belangrijkste politieke thema van de komende tien jaar. Alleen is dat nog niet tot alle koppen in kabinet en Tweede Kamer doorgedrongen - die zitten dag en nacht naar de peilingen van Maurice de Hond te staren, hun enige kompas.
Het is eenvoudig er een jij-bak van te maken. Dat, als de hele wereld het Amerikaanse consumptiepatroon zou overnemen, we de aarde zes keer zouden overvragen. Maar dat we, wanneer we allemaal even kwistig met de hulpbronnen zouden omgaan als de leden van ons Koninklijk Huis, we misschien wel tien aardes behoeven - alleen al vanwege de kerosine om naar de vakantieverblijven te vliegen.
Maar dat is te gemakkelijk. De koningin zei het zelf, in haar kersttoespraak: 'Wie de wereld wil veranderen, moet nu eenmaal beginnen bij zichzelf.' We mogen dus aannemen dat ze haar zonen en de rest van haar reislustige familie zal wijzen op de consequenties van eventuele benzineslurpers, tweede huizen in Afrika en milieuonvriendelijke hobby's als autoracen - en ze zal aanspreken op hun ecologische footprint.
Erg goed
Het was een erg goed verhaal, waarin het staatshoofd duurzaamheid verbond aan een sociale samenleving.
Ik proefde in de speech duidelijk een theegesprek met iemand als Herman Wijffels terug. Ik hoorde Wijffels ook reageren op de radio: hij was het volkomen met de koningin eens.
Het was vermoedelijk de meest politieke kersttoespraak aller tijden. Geen wonder dat Wilders meteen hysterisch begon te twitteren.
Hij vroeg zich af of de koningin 'stiekum' lid was geworden van GroenLinks. Waarmee hij slechts zijn eigen kortzichtigheid en stupiditeit bewees. Duurzaamheid is allang geen GroenLinks-stokpaardje meer. Het is vermoedelijk het belangrijkste politieke thema van de komende tien jaar. Alleen is dat nog niet tot alle koppen in kabinet en Tweede Kamer doorgedrongen - die zitten dag en nacht naar de peilingen van Maurice de Hond te staren, hun enige kompas.
Hot & sexy
Bij elke multinational wereldwijd staan duurzaamheidsprogramma's bovenaan de agenda. Ze zullen wel moeten: de klant wil het. Wijffels had het gisteren over initiatieven aan de onderkant van de samenleving, waar jonge ondernemers duurzame nieuwe initiatieven ontplooien. Duurzaamheid is hot & sexy, om dat te weten heb je GL niet nodig.
Het politieke van de toespraak zat hem in het impliciete verzoek aan de politiek een visie te ontwikkelen, op de toekomst van de planeet en onze samenleving. Of in het impliciete verwijt dat die visie bij Rutte en zijn gedogers ontbreekt.
Niet de samenleving verwijdert zich van de politiek, maar de politiek verwijdert zich van de samenleving. Ze is verstrikt in partijpolitiek geneuzel en gericht op gemakkelijk scoren.
Het is te hopen dat de leden van het kabinet, de 130-kilometercowboys van Mark Rutte, de toespraak nog eens rustig overlezen. Dat je bij beslissingen de 'kwaliteit van de toekomst' moet laten meewegen. Dat je 'immateriële waarden die zin geven aan beschaving' moet onderkennen. Dat zich 'een nieuwe cultuur van zorg om de toekomst ontwikkelt'.
Kruispunt
In oktober hield Tex Gunning, lid van de raad van bestuur van AkzoNobel, een toespraak voor de onderwijsdenktank NIVOZ. Volgens hem staan we op een kruispunt. Hij zei: 'We hebben een wereld gecreëerd die in zijn huidige vorm volkomen onhoudbaar is.' En: 'We koersen met open ogen af op the perfect storm: de ondergang.' Er is, hield Gunning zijn gehoor voor, maar één oplossing: een terugkeer naar de coëxistentie van mens en natuur, en naar universele waarden als eerlijk delen, zorgen voor elkaar en respectvol met anderen omgaan.
Klinkt soft, maar bij AkzoNobel zit het gewoon in het businessmodel. Duurzaamheid is het woord. Ze weten het op straat, in de directiekamers en in de paleizen.
---
Natuurlijk zit het 'gewoon' in het businessmodel, maar dan wel in een model dat maar één uitkomst nastreeft: groei van omzet en winst.
Tex Gunning kan het nog zo mooi vertellen, als Akzo zich echt houdt aan wat hij orakelde is het volgendjaar failliet.
Want er is altijd een bedrijf die duurzaamheid niet in het busineesmodel hebben, en gaan voor de korte termijnwinst: na mij de zondvloed.