Berlijn, 13 april 2014 - (van de redactie) - 'De wereld moet nu stoppen met vervuilende brandstoffen als steenkool en olie en massaal overgaan op hernieuwbare energiebronnen.' Dat is de boodschap van een nieuwe VN studie die vandaag in Berlijn is gepubliceerd.
De studie, vervaardigd door Werkgroep III van het IPCC, is het derde onderdeel van het vijfde assessment report (AR5) en is gewijd aan het onderwerp mitigatie, de beperking van de uitstoot van broeikasgassen.
Zonder verdere actie - voortzetting van het business as usual scenario - zal de gemiddelde wereldtemperatuur tegen het einde van deze eeuw zijn toegenomen met 4 ą 5 ° Celsius in vergelijking met het pre-industiėle niveau van rond 1750.
Deze temperatuurverhoging zal verwoestende effecten hebben op ecosystemen, planten en dieren en uiteraard ook op de mensheid, die - vooral gevestigd in de grote steden - als het erop aan komt weinig mogelijkheid heeft zich door migratie het vege lijf te redden.
Het rapport geeft ondanks de sombere vooruitzichten aan dat het nog niet te laat is een poging te ondernemen de opwarming te beperken tot minder dan 2 ° Celsius, het minimum dat volgens experts nodig is om al te radicale globale veranderingen te voorkomen.
Dit betekent echter dat scenario's nodig zijn waarbij de wereldwijde emissies van broeikasgassen in 2050 met tenminste 40 tot 70 procent zijn terug gebracht. Vooral het gebruik van steenkool en aardgas moet worden teruggedrongen, het minder vervuilende aardgas kan nog een rol spelen in de overgangsfase naar een koolstofneutrale energievoorziening.
Tegen het eind van de eeuw moet de broeikasgasuitstoot naar nul zijn teruggebracht. Het zou zelfs nodig kunnen zijn CO2 actief uit de kucht te halen.
Hierbij moet nog bedacht worden dat het 'twee graden voorstel' een door de EU ingebrachte politieke doelstelling is, niet wetenschappelijk onderbouwd is en bijvoorbeeld geen rekening houdt met de werelwijde zeespiegelstijging van enkele meters die al bij een temperatuurtoename van 2° C kan optreden in deze en volgende eeuw(en).
Ottmar Edenhofer, vicevoorzitter van de IPCC werkgroep III constateerde vanochtend bij de presentatie van de Summary for Policymakers dat de belangrijkste boodschap van het rapport luidt dat de broeikasgasemissies nog steeds toenemen met een toenemende groeisnelheid.
Ondanks alle maatregelen om de uitstoot te beperken, steeg de uitstoot van CO2 in de afgelopen 10 jaar sneller dan ooit. Dit komt door de wereldwijde groei van de welvaart. De energieproductie levert de grootste bijdrage aan de uitstoot, met 35%.
'Het is nodig dat er een beprijzing van koolstof komt en dat de wereld meer gaat samenwerken om het probleem aan te pakken,' aldus Edenhofer.
'We kunnen ons niet permiteren nog eens tien jaar verliezen. Als we nog later beginnen, dan worden klimaatmaatregelen wel heel erg duur.'
Volgens het IPCC is de gevraagde beperking van de emissie van broeikasgassen een eerste stap in de transitie naar een klimaatneutrale economie zonder fossiele brandstoffen, waarbij geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.
Volgens de VN moeten landen overschakelen op duurzame energiebronnen als windenergie, zonne-energie en biomassa.
Samenvattend concludeert het IPCC echter ook 'dat een catastrofale klimaatverandering voorkomen kan worden zonder onze levensstandaard daaraan op te offeren'.
Daarvoor is het nodig dat de honderden miljarden dollars die nu nog gestoken worden in de winning van fossiele brandstoffen worden overgeheveld naar de sector van hernieuwbare energiewinning en energiebesparing. Dit zou slechts 0.06 % kosten van de te verwachten jaarlijkse economische groei die door het IPCC geschat wordt op 1.3 - 3 procent per jaar, aldus het IPCC. Wel is ook een verandering in consumptiepatroon nodig.
Milieuorganisaties Greenpeace en WWF sluiten zich aan bij de conclusies van het VN-panel. 'Hernieuwbare energie is niet meer te stoppen. Het wordt groter, beter en goedkoper met de dag', zegt Kaisa Kosonen van Greenpeace. De organisatie kijkt vooral naar China, dat de meeste broeikasgassen uitstoot maar ook de 'game-changer' kan zijn in de internationale klimaatpolitiek door ambitieuze en bindende doelstellingen op te leggen.
Ook WWF schaart zich achter de oproep om investeringen in duurzame, veilige en koolstofarme energiebronnen meer dan te verdrievoudigen. 'Hoe langer we wachten om de klimaatverandering aan te pakken, hoe groter de uitdagingen worden', luidt het in een persbericht. 'Hernieuwbare energie kan niet langer worden beschouwd als nichemarkt', zegt Stephan Singer, WWF-directeur voor het wereldwijde energiebeleid.
---
'Samenvattend concludeert het IPCC echter ook 'dat een catastrofale klimaatverandering voorkomen kan worden zonder onze levensstandaard daaraan op te offeren'.': heel geruststellend voor de politici...
Al jaren wordt er door o.a. het IPCC gewaarschuwd voor de klimatologische effecten van de steeds hoger wordende uitstoot van broeikasgassen en fijnstof, maar die opwaartse trend lijkt desondanks niet te stoppen.
Zoals zo vaak moet eerst het kalf verdrinken voordat de put gedempt wordt.
Nu is dat kalf al lang aan het verdrinken, het gaat alleen nog zo geleidelijk en geografisch verspreid dat je er nog langs kan kijken zonder het te zien. Over 10 į 20 jaar zal dat niet meer mogelijk zijn, de gevolgen zullen dan voor iedereen duidelijk merkbaar zijn.
De politieke bereidheid om echte maatregelen te nemen zal tegen die tijd wel groter zijn, de mogelijkheden daartoe zullen dan echter geringer zijn dan ooit tevoren.