DEN HAAG - Gemeenten kunnen vanaf 1 juli 'spookburgers' makkelijker traceren, doordat ze de adresgegevens van individuele burgers kunnen vergelijken met gegevens bij uitkeringsinstituut UWV. Vanaf volgend jaar kunnen gemeenten ook de gegevens opvragen van al hun inwoners die staan ingeschreven bij het UWV, om hun totale administratie te controleren.
Het kabinet heeft vrijdag besloten dit mogelijk te maken op voorstel van minister Henk Kamp (Sociale Zaken). Spookburgers wonen niet op het adres dat ze hebben opgegeven aan de gemeente en zijn daardoor vaak onvindbaar voor instanties. Sommigen doen dit bewust, omdat ze bijvoorbeeld uitkeringsfraude hebben gepleegd, gemeentelijke belastingen niet hebben betaald of doen aan illegale onderhuur.
Vorig jaar trok vooral de gemeente Amsterdam aan de bel over spookburgers. Hier is toen ook met UWV onderzoek naar gedaan, maar het bleek lastig bestanden van verschillende overheidsinstanties te koppelen wegens de bescherming van privacy.
UWV-klanten die bij gemeenten bekend staan als 'vertrokken onbekend waarheen', worden dringend verzocht zich te registreren in de plaats waar ze wonen. Als ze dat niet doen, kan het in de toekomst gevolgen hebben voor hun uitkering.
---
Het heeft even geduurd, maar nu lijkt het toch zover.
Op zich is het logisch dat bestanden met elkaar vergeleken worden, om zo de fraudeurs op te sporen, de vraag is toch wel of de overheid in staat is dit machtige middel op gepaste wijze weet te gebruiken.
Niet alleen de overheid zelf kan zich eventueel te buiten gaan aan machtsmisbruik, ook krimineel ingestelde of omgekochte ambtenaren kunnen tot ongewenste intimiteiten leiden.
Vooralsnog geef ik dit initiatief het voordeel van de twijfel. Want ik heb er eigenlijk de pest aan dat belasting ontduikers en uitkeringfraudeurs er zo gemaakelijk mee weg komen door een fout adres op te geven. Om die reden ben ik ook voorstander van legitimatieplicht in de openbare ruimte. Overigens is die plicht halfslachtig geregeld: er is geen draagplicht voor een legitimatiebewijs.